Als je het over de 'duifel' hebt...
In dit blog neemt Nicolien de Gier ons mee in haar zoektocht naar een veilige gespreksruimte met Amira, een Indonesische vrouw die na een traumatische relatie in een opvang verblijft. Terwijl Amira Nederlands leert en worstelt met vertrouwen, ontdekken Nicolien en Amira samen dat echte gesprekken soms op de meest onverwachte plekken plaatsvinden.
‘Hoe is de taalles gegaan’, vraag ik, terwijl we samen over de stoep slenteren. Amira gaat trouw naar de taalles. Ik merk het in mijn gesprekken met haar. We spreken in het Engels, maar regelmatig komt er een Nederlands woord tussendoor. Ze is een slimme vrouw die in haar verhalen opvallend veel gebruik maakt van voorbeelden en beeldspraak. We hebben elkaar al meerdere keren gesproken, maar we zijn nog steeds aan het zoeken naar een plaats waar we elkaar rustig kunnen spreken. Amira zit in een opvang in dezelfde stad als waar ze haar taalles volgt. Ze komt oorspronkelijk uit Indonesië, maar is met haar partner vanuit een ander land naar Nederland gekomen. Haar partner is inmiddels niet meer haar partner, maar haar ex. Hij bleek na al die tijd te veranderen in iemand anders dan de persoon waar ze verliefd op is geworden. Meer een soort monster dat bereid was haar in te ruilen voor drugs.
Moeite met vertrouwen
Na een lang proces is ze in de opvang gekomen, maar als ze één ding heeft geleerd is het dat je nooit zomaar iemand moet vertrouwen. ‘Je kunt iemand dichtbij laten komen, maar je moet altijd een soort van afstand bewaren’ vertelt ze. Verschillende gesprekken laten doorschemeren dat ze echt moeite heeft om mensen te vertrouwen en daardoor merk ik diep van binnen een sterke bewondering voor haar, dat ze mij probeert te vertrouwen en haar verhaal durft te doen. Tegelijkertijd voel ik de druk: kan ik de verwachtingen waar maken die ze over mij heeft? Hoe kan ik haar vertelde verhaal zo goed mogelijk beschermen en ervoor zorgen dat ze zich comfortabel voelt als we met elkaar praten?
De juiste plaats vinden
Een van de uitdagingen die ik hierin ervaar is het vinden van een juiste plaats om elkaar te spreken. We hebben elkaar al op verschillende plekken ontmoet, maar ik merk dat ze voortdurend de omgeving aan het checken is en daardoor niet rustig praat. De organisatie waar ze taalles volgt is de eerste plaats waar we elkaar spreken. Het kantoor wordt omlijst door een groot glazen raam, waardoor iedereen naar binnen kan kijken. Ook lopen er voortdurend mensen binnen waardoor we het gesprek steeds moeten staken. Geen ideale omgeving, als je een emotioneel verhaal aan het vertellen bent en de persoon die de vragen stelt ook nog niet echt vertrouwt.
Een klein kantoortje
Daarna spreken we elkaar in de opvang. We zitten in een klein kantoortje met een schuifdeur die net niet helemaal dicht gaat. Op een goed moment gaat de deur open en komt een medewerker van de opvang binnen: ze moet iets printen. Nog weer een moment later gaat de deur helemaal open en staat er een klein meisje met zwarte krulletjes in de deuropening. ‘Hallo’ zegt Amira terwijl ze naar het meisje glimlacht. Dezelfde medewerker komt gehaast aan om het kleine meisje op te halen. Ik merk aan Amira dat ze zich wederom niet comfortabel voelt. Ook dit lijkt niet de juiste locatie te zijn.
Een uitvoerig gesprek
En dus lopen we na de taalles over de stoep. Richting een bankje ergens midden op een pleintje. Amira vertelt over de tijd bij haar ex, en om iets in haar verhaal te illustreren wijst ze naar een duif die ijverig heen en weer loopt. We hebben een uitvoerig gesprek, waarin Amira voornamelijk praat en ik haar af en toe onderbreek om wat te vragen. Als ik haar observeer merk ik dat ze rustiger zit en ik merk aan mezelf dat het mij oplucht. Het is moeilijk om een plek te vinden waar iemand zich veilig voelt om te praten, als ze geen eigen plekje heeft en als het onderwerp zo kwetsbaar is. Per respondent is dit weer verschillend en is het zoeken naar de juiste plek, maar volgens mij heb ik die voor Amira gevonden.
Duifel
Flatsj! De duif die Amira heeft gebruikt in haar verhaal neemt wraak: hij poept vlak naast ons op de grond. We moeten allebei lachen. Blijkbaar zit je toch nergens helemaal veilig, want als je het over de duifel hebt...